دچــآر باید بود..

گیرم که هم نیابم، شادم به جستجویش!

دچــآر باید بود..

گیرم که هم نیابم، شادم به جستجویش!

۴۱ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «سعدی» ثبت شده است


هرگز وجودِ حاضرِ غایب شنیده ای؟
من در میانِ جمع و دلم جای دیگرست!

این بیت مشهور و زیبای سعدی را لابد شنیده اید و احتمالا بارها آن را متناسب با لحظه ها و حال و هوای زندگی خود در موقعیت های مختلف یافته و زمزمه کرده اید. اساسا مهمترین ویژگی یک شعر خوب، همین ویژگی و قابلیت زمزمه گری آن است. شعر خوب، شعری است که بتوان آن را زمزمه کرد، و با این زمزمه به شناخت روشن تری از جهان درون و آنچه در اطراف و عالم پیرامون او می گذرد، دست یافت.

از همین رهگذر است که شعر، راهی به سوی شناخت را فراهم می آورد و از آن مهم تر با خلق و بسط آرامش ناشی از هماهنگیِ آهنگین و موسیقایی اش، کارکردی تسلّابخش و درمانگرانه می‌یابد و واجد سویه ها و ابعاد روان شناختی می‌شود. به عبارتی، جان مان را سبک بال و تازه، و حال ما را خوب و خوش می کند؛ آیینه ای می شود تا در آن آینه به تصویر نیکوتر و شفاف‌تری از خویش و دیگری، با ابهام و تیرگی و پریشانی و آشفتگی کمتری دست یابیم.

این پرسش که یک شعر خوب بایستی واجد چه عناصر و ویژگی های فنّی، عاطفی و زیبایی شناختی باشد تا سزاوار ترنّم و ترانه و آواز و زمزمه شود به عوامل مختلفی بستگی دارد که پرداختن به آن ها مجال دیگری می طلبد اما بی شک در این میان، موسیقی در گسترده ترین تلقی و شامل ترین نگاه، حرف اول را می زند و نقش نخست را بر عهده دارد.

برگردیم به بیت زیبای سعدی. وجود حاضرِ غایب! چه تعبیر شگفت و چه تصویر متناقض نمای زیبا و دقیق و درستی! وجودی که هم حاضر است و هم غایب! در واقع وجودی که به ظاهر حاضر است و در معنا غائب. جسم اینجاست اما جان جای دیگری است. این اولین درسی است که به عنوان تظاهر می آموزیم، تظاهر به حضور داشتن در جایی که نیستیم. چه دوگانگی و شکاف هولناکی!

هرچه این فاصله و انشقاق کمتر شود به نظر می رسد به تجربه آنچه اصطلاحا‌ "خوشبختی" خوانده می‌شود، نزدیک تریم. در این تلقی، خوشبختی همان "حضور قلب" تام و تمام داشتن است. درست مثل وقتی که چون کودکان مشغول بازی هستیم. در بازی، انشقاق بین جسم و جان به کمترین حد خود می‌رسد. از همین روست که بازی وجود ما را غرق لذت و سرشار از شادی می‌سازد.

هنر نیز همچون عشق و بازی و مستی و نیایش، کارکرد اصلی اش این است که روح را به جسم باز گرداند و فاصله این دو را به صفر برساند. بی‌جهت نیست که مولانا خطاب به مطرب مجلس سماع خود می‌فرماید: مطربا نرمک بزن تا روح بازآید به تن!

موسیقی، که از شریف ترین و عالی ترین هنرهاست، روح را به جسم و شاید هم جسم را به روح باز می‌گرداند و شکاف میان آن دو را از میان بر می‌دارد. بگذارید سخن آخر را از زبان "کریستین بوبن" دوست‌داشتنی بشنویم:

"به اعتقاد من، هنرمند یعنی همین؛ کسی که جسمش در یک جا و روحش در جایی دیگر است و تمام تلاشش این است که فضای خالی این دو را با کشیدن نقاشی، یا نوشتن با جوهر، و حتی سکوت پُر کند؛ بنابراین همه ی ما هنرمندیم و از هنر زندگی کردن بهره مندیم، با این فرق که میزان به کارگیری ذوق و اشتیاق، در افراد مختلف متفاوت است؛ ذوق و اشتیاقی که همان مفهوم عشق را داراست."

+ایرج رضایی


چطور میتوان فهمید که چیزی تاثیر است یا تقلید؟ یعنی چطور می‌شود فهمید که با اصل تاثر طرفیم یا رنگ تقلب؟ این دو بیت را بخوانید:

در سراپای وجودت هنری نیست که نیست..
عیب‌ات آن است که بر بنده نمی‌بخشایی!

سعدی


غیر از این نکته که حافظ ز تو ناخشنود است
در سراپای وجودت هنری نیست که نیست!



و حالا این دو را :

کجا خود شکر این نعمت گزارم؟
که زور مردم آزاری ندارم!

سعدی


من از بازوی خود دارم بسی شکر
که زور مردم آزاری ندارم...

حافظ


اگر بگیریم که هر دو نمونه، قطعا از ابیات سرایندگان‌شان است و در بیش‌تر نسخه‌ها موجود، با دو شیوه‌ی تاثیر پذیری رویاروییم. قضاوت با خودتان...

+سعید عقیقی


یک بار هم پرسید: زیباترین بیت یا کلام عاشقانه ای که الان به خاطر داری، کدام است؟!
بی هیچ درنگ و تاملی این بیت را زمزمه کردم:

نیاز است ما را به دیدار تو
بدان پُرهنر جانِ بیدارِ تو!

گفت از کیست؟ سعدی، مولانا و یا حافظ؟! گفتم: از هیچ کدام! از فردوسی است.
با حیرت نگاهم کرد و گفت تا آنجا که می دانم، فردوسی در شاهنامه از جنگ و نبرد و حماسه سخن گفته، او را با عشق چه کار؟!
گفتم: با این همه، ابیات و روایت های عاشقانه در کلام فردوسی کم ‌نیست. به طور خاص، داستان زال و رودابه از زیباترین و پرشورترین روایت های عاشقانه ی شعر فارسی است. زیباتر از منظومه های مشهور عاشقانه ای چون لیلی و مجنون و یا شیرین و فرهاد! عشقی روشن و  والا و بلند که بسیار طبیعی و بی تکلف است و به خفت و خواری و ذلت عاشق یا معشوق و نفی ارزشهای زندگی نمی انجامد. پرسید: حالا چرا این بیت؟ مگر این بیت از داستان زال و رودابه است؟!
گفتم: نه، اما به چشم من این بیت زیباترین سخن عاشقانه ای است که تا به حال شنیده ام. عاشقی که تشنه ی دیدار است. دیداری که به تمنای رنگ و رو و خط و خال نیست. بلکه دیدار با جان صاحب کمال و پرهنری است که روشن است و بیدار! تنها چنین دیداری شایسته ی اظهار نیاز است. 


+ایرج رضایی


دیو خوش طبع

به از

حور گره پیشانی؟


{ سعدی }


http://bayanbox.ir/view/108452451047560292/500x500-1472256747866385.jpg



سیری ز دیدن تو ندارد نگاه من
چون قحط دیده‌ای که به نعمت رسیده است..

 { صائب تبریزی }



ای کسوت زیبایی بر قامت چالاکت ، زیبا نتواند دید الا نظر پاکت!
گر منزلتی دارم بر خاک درت میرم ، باشد که گذر باشد یک روز بر آن خاکت

دانم که سرم روزی در پای تو خواهد شد ، هم در تو گریزندم دست من و فتراکت
ای چشم خرد حیران در منظر مطبوعت ، وی دست نظر کوتاه از دامن ادراکت

گفتم که نیاویزم با مار سر زلفت ، بیچاره فروماندم پیش لب ضحاکت !
مه روی بپوشاند خورشید خجل ماند ، گر پرتو روی افتد بر طارم افلاکت

گر جمله ببخشایی فضلست بر اصحابت ، ور جمله بسوزانی حکمست بر املاکت
خون همه کس ریزی از کس نبود بیمت ، جرم همه کس بخشی از کس نبود باکت

چندان که جفا خواهی می‌کن که نمی‌گردد ، غم گرد دل سعدی با یاد طربناکت..


 { سعدی }


+{Sting - Fields Of Gold}


همی‌خرامد و عقلم به طبع می‌گوید
نظر بدوز که آن بی‌نظیر می‌آید !

ز دیدنت نتوانم که دیده دربندم
و گر مقابلم بینم که تیر می‌آید !

{ سعدی }


یا ترک گل لعل همی باید گفت..

یا با الم خار همی باید ساخت !

{ سعدی }



چو بینی یتیمی سر افگنده پیش

مده بوسه بر روی فرزند خویش..


{ سعدی }


http://bayanbox.ir/view/3828292775800001442/My.Life.As.A.Zucchini.2016.720p.BluRay.x265.HEVC.Film2Movie-BiZ-044360-2017-04-18-21-12-31.jpg


http://bayanbox.ir/view/1335273224147726565/My.Life.As.A.Zucchini.2016.720p.BluRay.x265.HEVC.Film2Movie-BiZ-044633-2017-04-18-21-12-12.jpg


یتیم ار بگرید که نازش خرد؟

وگر خشم گیرد که بارش برد؟



چند پسر دبیرستانی بودیم. زنگ ادبیات برایمان معنایی نداشت، حداقل نه با آن دست های خسته ی به جان آمده از نوشتن تمام آن معنی ها و مترادف ها و آرایه ها که باید درهم و برهم جایشان میکردیم در آن صفحات کوچک. بالای شعرها، زیر آن و گاهی در فضای سفید خالی بالای صفحه!

زنگ تفریح؟ آوای نجات بود..بعدها؟ گاج سبز. کتابی که معلم های ادبیاتمان به چشم رقیب به آنها نگاه میکردن و چشم دیدنش را هم نداشتند .

سه سال با همین وضعیت سپری شد و مطمئنم همه چیز همانطور میماند اگر آن مرد مهربان و دوست داشتنی پا به مدرسه مان نمیگذاشت. انسان بزرگی بود و این را از نجابت چشم هایش به راحتی میشد خواند . گاهی شعر می گفت و اگر اصرار زیادی میکردیم چند بیتی هم برای ما میخواند.

از این گله میکرد که اشعارش به سبک شعرهای کهن است و باید از این قالب خارج شود و رنگ و بویی تازه بگیرد. رنگ و روی این زمانه را. ما اما  اعتراضی نداشتیم. تنها با سرخوشی نگاهش میکردیم و از شنیدن صدا و هنرنمایی اش با کلمات کیف میکردیم. علاقه ی من به شعرخواندن از همانجا شروع شد.

البته برای ساکت نشاندن آن همه پسر دبیرستانی، که  اصلا هم سر به راه نبودند باید ترفندهای زیرکانه تری به کار میرفت. یکی از این ترفندها تشویق ما برای شعر خواندن و درک بهتر ابیات با به کار انداختن قوه ی تخیل و ساختن داستان های من در آوردی برای هر بیت و هر غزل بود! نتایج گاهی جالب، گاهی بامزه و گاهی هم بسیار مسخره بود!

کار سختی نبود. تنها باید با نگاهی، همیشه زمینی، از خودمان میپرسیدیم داستان تولد این بیت چه میتوانسته باشد؟ اولین بیت هایی که با این هدف خوانده شد، این مرواریدهای سعدی بودند..


از هر چه می‌رود سخن دوست خوشتر است

پیغام آشنا نفس روح پرور است

هرگز وجود حاضر غایب شنیده‌ای؟

من در میان جمع و دلم جای دیگر است..


حالا که چندسالی از آن روزها گذشته دقیقاً خاطرم نیست که چه داستانی برایش ساختیم. تصویر مبهمی که به یادم مانده، آمدن محبوب سعدی در پشت پرده ی آن مهمانی بوده که سعدی به جای بودن در کنار او، در آن حضور داشته...و این جوابی ست که سعدی بعدها به پیغام و اعتراض معشوقش داده..در توجیه آن جای دیگر بودن و نبودن کنار او!

گوهر بعدی این بود..

نه خلاف عهد کردم که حدیث جز تو گفتم

همه بر سر زبانند و تو در میان جانی!


شاید در همان مهمانی، محبوب شنیده که سعدی به جای صحبت از او مشغول به چیز دیگری بوده؟ بحث های مردانه..حتی شاید تصور اینکه او از دیگری صحبت میکرده..

و بعدها با گلایه این حرف ها را به زبان آورده، که چرا و چطور حرفی جز من بر زبان داشتی

و سعدی چه داشته که بگوید، جز این مصرع بی نظیر و رندانه! همه بر سر زبانند و تو در میان جانی!

امروز که با علاقه ی شخصی و اشتیاق بیشتر غزل های سعدی را میخوانم، هرکدام را داستانی بی نظیر می یابم که از پرداخت من بی نیاز است. اما جا برای خیال پردازیهای بیشتر؟ با این ابیات ظریف؟ بیشتر از هر زمانی به چشمانم می آید..

او ما را تشویق به خاطر سپردن این کلام های هنرمندانه، این گردن آویزهای مروارید میکرد. نه برای اینکه به نمایششان بگذاریم یا اینکه روزی با آنها مشاعره کنیم..که برای آویختن شان به گردن کسی که دوستش داریم. برای آنکه در هر موقعیتی بودیم و مصداقی برای آن ابیات بوده، بتوانیم افکار شیرین تری داشته باشیم و ملایم تر و مهربان تر صحبت یا رفتار کنیم.

آنچه همیشه ورد زبانش بود و در جمع های خصوصی تر به ما توصیه میکرد..بخوانید، به یاد بسپارید و زمزمه کنید. روزی، برای آرام کردن کسی که از جان، دوستش دارید..



دیدار یار غایب  ، دانی چه ذوق دارد ؟

ابری که در بیابان ، بر تشنه‌ای ببارد !


{ سعدی }


+تنها چیزی که ایران به دنیا اومدنو برام قابل تحمل میکنه اینه که دیگه لازم نیست برای خوندن سعدی فارسی یاد بگیرم :)



یاران همه با یار و من خسته طلبکار

هر کس به سر  ِ آبی و سعدی به سرابی !


{ سعدی }


+همی گذشت و نظر کردمش به گوشه ی چشم

که یک نظر بربایم ! مرا ز من بربود..



هر آن کست که ببیند روا بود که بگوید...

که من بهشت بدیدم ، به راستی و درستی !


{ سعدی }


+گرت کسی بپرستد ملامتش نکنم من

تو هم در آینه بنگر که خویشتن بپرستی !



دنیا خوشست و مال عزیزست و تن شریف

لیکن رفیق بر همه چیزی مقدمست...


{ سعدی  }


http://bayanbox.ir/view/1358168276411705707/IMG-20170120-232627.jpg


+ قهرمان ؟ یا قربانی بی شعوری یک حکومت ؟

آن ها که سال هاست از مقتول شهید می‌سازن تا انگ قاتل نگیرن...



گرت هزار بدیع‌الجمال پیش آید

ببین و بگذر و خاطر به هیچ کس مسپار


مخالط همه کس باش تا بخندی خوش

نه پای‌بند یکی کز غمش بگریی زار..


{ سعدی }


+{Shadmehr Aghili - Che Khab Hayee }


بـا دسـت ِ بـلــورین تـو پنجـه نـتــوان کـرد

رفتیـم دعـا گفـتـه و دشنـام شنیده...
 
{ سعدی }


http://bayanbox.ir/view/5086496977914102831/xt2p-photo-2016-10-27-11-34-57.jpg


+بس در طلبت کوشش بی فایده کردیم
چون طفل دوان در پی گنجشک پریده...

+{ماندانا خضرایی - بزن باران}



سعدی اگر عاشقی ، میل وصالت چراست ؟

هر که دل دوست جست ، مصلحت خود نخواست...


{ سعدی }


http://bayanbox.ir/view/3011496443230001367/0-0-lantouri1.jpg


+راه نمیداد..راه ندادنشم دوست داشتم..

+لانتوری و مغالطه ی انگیزه و انگیخته..



آمدمت که بنگرم باز نظر به خود کنم

سیر نمی‌شود نظر بس که لطیف منظری..


گفتم اگر نبینمت مهر فرامشم شود

می‌روی و مقابلی غایب و در تصوری !


{ سعدی }


http://s7.picofile.com/file/8258763718/gQJN95pA3E.png


+{Tame Shirine Khiyal }



اگر چه خاطرت با هر کسی پیوندها دارد

مباد آن روز و آن خاطر که من با جز تو پیوندم...


{ سعدی }



تطاولی که تو کردی به دوستی با من

من آن به دشمن خونخوار خویش نپسندم...


{ سعدی }


http://s6.picofile.com/file/8256015476/9ksPcir72W.png