دچــآر باید بود..

گیرم که هم نیابم، شادم به جستجویش!

دچــآر باید بود..

گیرم که هم نیابم، شادم به جستجویش!

۲ مطلب در دی ۱۳۹۹ ثبت شده است


چندسال پیش جمله‌ی جالبی از یکی دوستانم که در کار نتورک مارکتینگ بود شنیدم، جمله‌ای که در همایش‌هایشان از آن استفاده می‌کردند و نقل به مضمون آن این بود که با هرکسی آنطور رفتار کن که انگار قرار است تا ساعتی دیگر یک میلیون دلار به تو هدیه کند!

 

کاری به این ندارم که خود نتورکرها اصلا شبیه به این جمله نیستند (و بیشتر شبیه به کیسه‌های متحرک پولی هستند که به تو‌ هم شبیه یک دسته‌چک یا عابر بانک نگاه می‌کنند و  می‌خواهند کالایی را که اصلا به دردت نمی‌خورد به زور در یقه‌ات بچپانند‌) اما خود این جمله و پیام پشت آن بنظرم جالب است‌ و اتفاقا چقدر دقیق و درست به یک ضعف بزرگ انسانی اشاره می‌کند‌. منفعت (مالی) رفتار ما را همیشه به وضوح عوض می‌کند‌. به خودم فکر می‌کردم که در کودکی و پیش از گرفتن عیدی چقدر مودب‌تر می‌شدم یا پیش از گرفتن ماهیانه چقدر سربه زیرتر بودم‌‌!

 

البته که هر خدمات‌دهنده‌ای در بازار هم به اندازه وسع مالی و میزان منفعتی که مشتری برایش دارد به او احترام می‌گذارد. اما در حقیقت این جمله می‌تواند چیز دیگری را هم در بیرون از دنیای کسب و کار و در قالب یک تمثیل به ما بگوید. اینکه می‌توانیم با یادآوری این مثال، بدون هیچگونه منفعتی آنی، که مشخص و قطعی باشد، به بهترین شکل ممکن با دیگران رفتار کنیم. اما آیا اینکار بهترین تصمیم در تعامل با دیگران است؟ یا بهتر بگویم، چنین کاری اصلا ممکن است؟!

 

مهمترین آدم زندگی‌تان را تصور کنید و به این فکر کنید که قرار باشد برای همه آدم‌های دور و نزدیک زندگی‌تان به اندازه او انرژی بگذارید و تقریبا به همان شیوه‌ای که با او رفتار می‌کنید با آن‌ها رفتار کنید.  تصور کنید چنین کاری در طولانی مدت چه انرژی عظیمی می‌طلبد! نیرویی که قطعا یافتن آن در هر انسانی ممکن نیست‌. بنظرم یک نقشه از پیش شکست‌خورده است.

 

اما اگر همچین کاری ممکن بود هم چه می‌شد؟ جدا از اینکه فکر می‌کنم طبیعتا هر آدمی شایسته بهترین برخورد و رفتار ما نیست، احتمالا ذات ما آدم‌ها اینقدر خوب نیست که بتوانیم بی‌چشمداشت و بدون فکر کردن به منفعت‌هایمان اینگونه باشیم! یعنی می‌توانیم اما دوام نمی‌آورد. فراموشش می‌کنیم و حتی اگر یادمان  باشد حوصله و حالش را نخواهیم داشت. در بهترین حالت شبیه لوئیسای نفرت انگیز me before you (با بازی امیلیا کلارک) می‌شویم که نه با هرکسی که تنها با میلیونر‌ها اینگونه رفتار می‌کند. با آن چشم و دل ناسیر و خنده‌های چندش منفعت طلبش.

  



مطابق تجربه شخصی من، پزشک‌های ایرانی آدم‌های جالب و قابل معاشرتی نیستند. جرقه این اتفاق بد احتمالا از دانشکده‌های پزشکی شروع می‌شود جایی که اساتیدشان، نسل به نسل، به آن‌ها القا می‌کنند که "چیز" خاصی هستند. به همین‌خاطر خودشان را در دسته خاص و جدایی طبقه‌بندی می‌کنند و در نهایت مردم برای آن‌ها به دو دسته‌ی پزشک  (همکار و همسطح من) و غیرپزشک (نازل‌تر از من و همکاران من) تقسیم می‌شود. (یک بخش غم‌انگیز این داستان هم رفتار زشت بعضی از آن‌ها با سایر همکاران هم‌رسته خودشان، یعنی پرستاران و متخصصان بیهوشی است)

 

 مطمئنا این‌موضوع دلایل دیگری هم دارد که از نظر من مهم‌ترین‌شان تفاوت قابل توجه و تقریبا بی‌دلیل سطح درآمد آنها نسبت به سایر اقشار است. همین درآمد بیشتر باعث می‌شود که در طبقه اقتصادی خاصی در جامعه قرار بگیرند و این حس خودبزرگ‌بینی‌شان را تشدید می‌کند. به این دلیل ساده که مردم عموما تنگ‌دست ما، احترام بی‌جایی برای ثروتمندان قائل‌اند، شاید به این خاطر که فکر می‌کنند ممکن است از سمت آن‌ها چیزی دستشان را بگیرد.

 

از طرف دیگر فکر می‌کنم مردم ما در طول تاریخ همیشه احترام خاصی برای "طبیبان" قائل بوده‌اند. احتمالا به خاطر خردمندی و خیرخواهی این طبیبان و البته این دلیل درست که دست و ذهنی که می‌تواند درد را دور و بیماری را درمان کند، ذاتا ارزشمند است. احترامی که به شکلی بی‌جا و نادرست به این زمانه هم ‌منتقل شده است.

 

بخش بزرگی از خطای خودبزرگ‌بینی و غیرقابل معاشرت بودن و عدم دلپذیر بودن پزشک‌های ایرانی متوجه خودشان است اما مردم هم قطعا در این موضوع بی‌تقصیر نیستند. ما عموما نسبت به یک سری مشاغل و مناصب خاص احساس ضعف و خودکوچک‌بینی داریم. یک رئیس‌جمهور، یک ژنرال، یک وزیر و وکیل و پزشک و فرماندار و شهردار و بازیگر و...واقعا به ذات کسب این عناوین انسان خاصی نیست. آن‌ها فقط فرصت (و عموما رانت) کافی برای رسیدن به آن موقعیت را داشته‌اند. بهتر بگویم، این‌ها اصلا موقعیت‌های ارزشمندتری از سایر موقعیت‌ها نیستند. فقط قدرت بیشتری، آن هم به خاطر انتخاب و اجازه ما، در اختیار دارند؛ همین.

 

به‌ نظرم نباید اجازه دهیم شخصی به ذات منصب و موقعیتی که در اختیار دارد احساس کند بلندمرتبه‌تر از ماست‌. همیشه باید هم‌سطح و هم‌طراز با دیگران رفتار کرد. حتی اگر به وضوح قدرت و ثروت بیشتری در اختیار داشته باشند.